Op 14 mei 2024 werd het Zij-instroompact ICT gelanceerd – een initiatief van de Human Capital Agenda ICT (HCA-ICT), bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden. Het doel: jaarlijks meer zij-instromers succesvol laten doorstromen naar een baan in de ICT. De NRTO ondersteunt dit pact van harte. NRTO-opleiders zoals Codam en Fast Lane hebben veel ervaring met het opleiden van zij-instromers, elk vanuit hun eigen visie. Over een ding zijn ze het eens: “Er is zóveel onbenut potentieel,” aldus Maarten Naaijkens van Codam. “En het mooie is: zijinstroom werkt.” vult Eline Klooster van Fast Lane aan.
Opleiden zonder drempels
Codam is een non-profit tech college in Amsterdam dat studenten gratis opleidt tot software engineer. Geïnspireerd door het Franse École 42-model, zonder docenten, colleges of lesboeken, maar met peer-to-peer leren en veel coding projecten. Studenten leren programmeren door te doen – en door van elkaar te leren. Directeur Maarten Naaijkens: “Wij zijn er juist voor mensen die buiten het klassieke systeem vallen: jongeren zonder startkwalificatie, statushouders, Oekraïense vluchtelingen, carrièreswitchers. We kijken niet naar diploma’s, maar naar motivatie en leervermogen.” De resultaten zijn indrukwekkend: 96% van de studenten vindt binnen zes maanden een baan. “Onze studenten starten zonder enige programmeerkennis, maar ontwikkelen een indrukwekkend portfolio. Bedrijven zijn vaak verbaasd over hun niveau.”
Omscholen in 11 weken
Fast Lane, gevestigd in Almere en actief in meer dan 60 landen, biedt omscholingstrajecten van 11 weken naar functies als IT-supportmedewerker of netwerkbeheerder. De trajecten zijn intensief, praktijkgericht en persoonlijk. “Bijzonder aan het traject is dat deelnemers vanaf dag 1 worden gecoached. Dit is een belangrijk onderdeel waarin mensen worden begeleid in hun groei, zich verder ontwikkelen en zelfvertrouwen krijgen in eigen kunnen. Coaching is bij ons geen bijzaak, maar het fundament,” vertelt Klooster, zelf ooit zij-instromer en nu learning consultant. “We zien mensen groeien in zelfvertrouwen en vaardigheden. Dat is prachtig om te begeleiden.”
De aanpak werpt vruchten af: bijna iedereen vindt binnen drie maanden na afronding van het traject een duurzame baan. “Bedrijven zijn enthousiast en zoeken actief naar zij-instromers – juist vanwege hun motivatie en loyaliteit.”
Anders kijken naar talent
Zowel Codam als Fast Lane werken nauw samen met bedrijven. Naaijkens vertelt: We werken samen met organisaties als DPG Media, Adyen, TomTom, Gemeente Amsterdam en het Ministerie van Defensie. Die samenwerking is tweerichtingsverkeer: zij helpen studenten met stages en begeleiding, wij helpen hen om breder en inclusiever naar talent te kijken, aldus Naaijkens. “Veel bedrijven zijn gewend om op diploma’s te selecteren, we laten zien dat je beter naar skills kunt kijken.
Ook Fast Lane werkt nauw samen met partners. We werken veel samen met ICT Tribe dit is een samenwerking met de gemeente Almere, ROC van Flevoland, wij als private opleider en bedrijven. Ons scholingstraject is ontstaan en ontwikkeld vanuit deze samenwerking. We proberen het probleem niet zelf aan te pakken, maar samen met de communities en bedrijven. Laat ieder doen waar hij of zij goed in is, dan zetten we samen iets moois neer. Zo creëren we duurzame oplossingen voor het tekort aan IT’ers.”
Praktisch én inclusief
Beide opleiders benadrukken dat de toekomst van tech vraagt om flexibiliteit, samenwerking en inclusiviteit. “De klassieke IT’er bestaat niet meer,” zegt Klooster. “Je hebt mensen nodig die kunnen leren, meebewegen en communiceren. Die soft skills ontwikkelen wij bewust mee in onze trajecten.” Codam ziet bovendien een grote meerwaarde in het diverser maken van IT-teams. “Onze studenten brengen niet alleen technische skills mee, maar ook andere perspectieven. Daar worden teams echt beter van.”
Oproep aan HCA-ICT, politiek en NRTO
De gezamenlijke boodschap van deze twee opleiders is helder: zie het onbenut potentieel, durf alternatieven te omarmen en maak ruimte voor innovatie. “Zij-instroom werkt – maar dan moeten we wel durven loslaten dat alleen formele diploma’s tellen,” zegt Naaijkens. “Zet in op vaardigheden, op leerbare mensen en op publiek-private samenwerking. En durf anders na te denken over startkwalificaties. Codam bewijst dat het kan – en dat het werkt. In Frankrijk is het Codam-concept erkend met een soort koploperstatus. Dit heeft ertoe geleidt dat de studenten studiefinanciering en een erkend diploma kunnen ontvangen. Dit heeft geleid tot een gigantisch vliegwiel; in Frankrijk worden nu duizenden studenten via deze methode gratis opgeleid.
Fast Lane roept ook op om meer te kijken naar de praktijk: “Start niet bij het systeem, maar bij de mens. Neem de omscholer als uitgangspunt en bekijk tijdens het traject wat passend is, aangezien dit aan het begin vaak nog niet duidelijk is. Tijdens het traject krijgt dit vorm. Hierna kan er een juiste duurzame match worden gemaakt tussen persoon en werkgever.”
Tot slot onderstrepen beide opleiders het belang van private opleiders en de NRTO. Het is zaak om private opleiders actief te betrekken bij beleid, pilots en subsidies – ook als ze buiten het formele onderwijs vallen. Het NRTO-keurmerk toont aan dat de opleidingsinstelling voldoet aan bepaalde eisen, dit geeft vertrouwen aan zowel de begeleiders, de bedrijven als de zij-instromers.
Wil jij actief bijdragen aan een structurele oplossing voor het tekort aan digitaal talent? Sluit je dan aan bij het Zij-instroompact! Word ambassadeur (aanmelden kan tot en met 23 juni), neem deel aan de deelsessie tijdens het HCA-ICT Stakeholderevent op 1 juli, en blijf betrokken bij de vervolgstappen – van communicatiecampagnes tot een verdiepende sessie over de businesscase van zij-instroom.
