De druk op de arbeidsmarkt neemt verder toe, terwijl de instroom van jongeren afneemt. Daarom groeit de aandacht voor het begeleiden van volwassenen naar werk in sectoren met tekorten. In arbeidsmarktregio Haaglanden laten publieke en private partijen zien hoe een skillgerichte aanpak – van talentherkenning tot verzilvering op de arbeidsmarkt – in de praktijk werkt, met opleiderskwaliteit als sleutel. Dit artikel verscheen eerder op: Actieplan Digitale en Groene banen – 28 oktober 2025.
De NRTO sprak met drie sleutelfiguren die ieder een schakel vormen in deze keten van oriëntatie naar opleiding en werk:
- Ingmar Wielenga, strategisch sectormanager IT bij gemeente Den Haag,
- Jeannet Mastebroek, loopbaanadviseur bij Werkcentrum Haaglanden, en
- Farisch Hanoeman, directeur van School of Data Science, een IT-opleider aangesloten bij de NRTO
Hun gezamenlijke perspectief maakt zichtbaar hoe volwassenen tot een overstap naar IT komen – en welke randvoorwaarden belangrijk zijn binnen een traject belangrijk zijn. Wat blijkt: loopbaanontwikkeling voor volwassenen werkt als skills het vertrekpunt vormen – en opleiderskwaliteit de hefboom is naar werk.
Loopbaanbeleid werkt pas als het de leefwereld van volwassenen serieus neemt
In arbeidsmarktregio Haaglanden signaleert men al langer dat de sleutel tot meer instroom in de IT-sector om een skills gerichte benadering vraagt. Wanneer een volwassene aanklopt bij het Werkcentrum met de vraag of een overstap naar de IT iets voor hem of haar is, start er geen gesprek over opleidingen of diploma’s. In plaats daarvan wordt eerst stilgestaan bij wie iemand is, wat hij of zij wil bijdragen én of een overstap toekomstbestendig is.
‘Wij beginnen altijd met een persoonlijk gesprek waarin we vier dingen in kaart brengen: het beeld dat iemand heeft van de IT-sector, iemands geschiktheid op basis van kwaliteiten en vaardigheden, motivatie en achterliggende drijfveren, en de werkoriëntatie – dus of zo’n overstap ook echt duurzaam is,‘ vertelt Jeannet Mastebroek.
Die benadering verschilt van de klassieke studiekeuzebegeleiding voor jongeren. Jongeren worden geholpen bij identiteitsvorming en oriënteren zich op hun eerste beroep. Volwassenen brengen daarentegen een schat aan ervaring mee, maar ook twijfels: financiële risico’s, onzekerheid over leervermogen, of de zorg of een overstap wel realistisch is. Daarom vraagt volwassenbegeleiding om een aanpak die niet selecteert op diploma’s, maar op ontwikkelpotentieel en skills.
Skills als taal voor overstap
Waar jongeren nog moeten ontdekken wie zij kunnen worden, hebben volwassenen al vaardigheden ontwikkeld op basis van werk- en levenservaring. Die vaardigheden zijn niet altijd direct zichtbaar of gekoppeld aan een beroep, maar vormen wél het uitgangspunt van een overstap naar IT.
Het Werkcentrum maakt deze skills expliciet door gedrag en ervaringen van kandidaten te analyseren en te vertalen naar concrete IT-profielen. Daarbij blijken drie kernvaardigheden doorslaggevend voor succes: adaptief leervermogen (de bereidheid nieuw gedrag en kennis aan te leren), analytisch probleemoplossend vermogen en zelfregie. Deze vaardigheden sluiten naadloos aan bij de kenmerken van IT-werk – een sector waarin verandering, complexiteit en zelfstandig kunnen werken structureel aanwezig zijn.
‘Volwassenen willen een concreet en realistisch beeld: past IT bij mijn vaardigheden, en welke richting sluit aan op mijn profiel?” licht Mastebroek toe. “Door IT-domeinen als cybersecurity, data-analyse of IT-support te gebruiken als kapstok, kunnen mensen zichzelf herkennen in casussen en taken.‘
Intrinsieke motivatie – zoals behoefte aan mentale uitdaging en toekomstbestendigheid – versterkt deze skills, maar vormt niet het vertrekpunt. In de Haaglandse aanpak is motivatie alleen relevant voor zover die zich vertaalt naar ontwikkelbereidheid. Daarmee verschuift het perspectief van diploma’s naar gedragskenmerken die voorspellend zijn voor duurzame instroom in IT.
Beleid dat drijft op skills, niet op systemen
Ook Ingmar Wielenga, strategisch sectormanager IT voor gemeente Den Haag, bevestigt dat de arbeidsmarktkrapte in de IT vraagt om een aanpak waarbij skills leidend zijn.
‘Werkgevers kijken nog te vaak naar diploma’s. Terwijl we in de regio juist inzetten op vaardigheden, motivatie en leerpotentieel,” zegt hij. “We organiseren doorbraaktafels waar overheid, bedrijfsleven, publieke en private opleiders samenkomen om oplossingen te versnellen. Dat leidt tot pilots voor skills based werven en het ontwikkelen van een IT-skillspaspoort.‘
De beleidsinzet richt zich nadrukkelijk op volwassenen die willen instromen of doorstromen. De IT-sector in Den Haag is gepositioneerd als een kraptesector die vitaal is voor stad en regio.
Private opleiders als voortzetting van de skills lijn richting werk
In de arbeidsmarktregio Haaglanden vormen private opleiders geen eindpunt van het traject, maar een volgende fase in dezelfde skills gerichte route die bij het Werkcentrum begint. Waar het Werkcentrum zicht geeft op vaardigheden, motivatie en richting, zetten private opleiders deze lijn voort door onderwijs te bieden dat is opgebouwd rond dat individuele profiel – niet vanuit generieke curricula, maar vanuit arbeidsmarktperspectief en aantoonbare opleiderskwaliteit.
‘Onze opleidingen zijn gericht op de data-gedreven toekomst,” zegt Farisch Hanoeman van School of Data Science. “Wij trainen mensen op digitale vaardigheden die direct inzetbaar/bruikbaar zijn op de arbeidsmarkt. Dat doen we in kleine groepen, met trainers uit het werkveld en oog voor individuele ontwikkeling. De kernvraag is niet alleen wat iemand wil leren, maar welke vaardigheden hij of zij kan verzilveren richting werk.‘
Deze aanpak sluit naadloos aan op de loopbaanoriëntatie van het Werkcentrum: skills zoals analytisch vermogen, leerpotentieel en zelfregie worden daar herkend en bij private opleiders verder ontwikkeld tot concrete IT-competenties. Dankzij modulair, flexibel en praktijkgericht onderwijs kunnen volwassenen stapsgewijs instromen op een niveau dat past bij hun beginsituatie én doorgroeien op basis van bewezen vaardigheden.
Skills zijn de sleutel, opleiderskwaliteit de hefboom
De Haaglandse aanpak toont aan dat een skills gerichte benadering voor volwassenen werkt. Door loopbaanoriëntatie, skills ontwikkeling en opleiderskwaliteit als één keten te organiseren, ontstaat niet alleen instroom, maar ook duurzame arbeidsdeelname. Dit vraagt om beleid dat deze keten ondersteunt en private opleiders erkent als strategische partners.
De NRTO, de Nederlandse Raad voor Training en opleiding, is de brancheorganisatie voor private onderwijsinstellingen, opleidings- en trainingsbureaus. Het NRTO-keurmerk is een onafhankelijk kwaliteitskeurmerk dat aantoont dat een opleider voldoet aan strenge eisen op het gebied van professionaliteit, transparantie, klanttevredenheid en resultaatgerichtheid.
