De installatietechniek heeft een groeiende behoefte aan nieuwe vakmensen. De kernvraag is hoe we ervoor zorgen dat iedereen kan instromen, ongeacht achtergrond, leeftijd of opleidingsniveau. In Zuid-Limburg laat Duo Installatietechniek Zuid (DIZ), onderdeel van ORGB Opleidingen en lid van de NRTO, zien dat een praktijkgerichte en inclusieve aanpak in het niet-bekostigde onderwijs nieuwe kansen creëert voor mensen die anders nauwelijks toegang vinden tot de technieksector. De ervaringen en visie van EPM, een van de samenwerkende werkgevers, benadrukken hoe noodzakelijk het is om traditionele aannames over instroom en opleiding los te laten. Dit artikel verscheen eerder op Actieplan Digitale en Groene banen.
DIZ ontstond in Kerkrade, midden in de regio Parkstad, vanuit een duidelijke regionale urgentie: het tekort aan vakmensen liep snel op. Het opleidingsmodel dat hieruit voortkwam, richt zich bewust op kleine groepen, intensieve begeleiding, veel praktijk en doorlopende instroom. Klassikale uren zijn beperkt; leren gebeurt zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid van het werk. Wat begon als een versneld traject voor jongeren, groeide uit tot een volwaardig alternatief voor een breed scala aan doelgroepen. Steeds meer zij-instromers, carrièreswitchers en mensen die opnieuw willen beginnen vonden de weg naar deze flexibele leerroute.
Die diversiteit sluit nauw aan bij de visie van EPM. Raoul Frenken, manager service en onderhoud bij EPM BV in Maastricht, benadrukt dat blijven werven op de traditionele manier simpelweg niet meer werkt. De sector heeft mensen nodig, maar wie alleen naar het klassieke profiel kijkt, sluit automatisch grote groepen uit. Door breder te kijken—naar zij-instromers, arbeidsmigranten of mensen met andere loopbaanpaden—ontstaat volgens hem juist een rijker potentieel. Kandidaten zonder directe ervaring in de installatietechniek kunnen zeer succesvol worden, mits zij motivatie tonen en de kans krijgen om zich te ontwikkelen. “Wij onderzoeken daarom ook hoe we mensen die de Nederlandse taal nog niet beheersen toch kunnen inzetten,” vertelt Frenken. “Met AI-technologie of Voice2Text kunnen we ervoor zorgen dat ook zij het werk goed begrijpen en dezelfde kwaliteit kunnen leveren die wij als organisatie nastreven.”
De verschillende leerroutes van DIZ sluiten precies op die behoefte aan. Sterker nog het maatwerk blijkt essentieel voor inclusie, aldus Michaël Elsenbach. Naast de bestaande BBL-trajecten zijn nieuwe routes ontwikkeld, variërend van bijscholing voor zittend personeel tot voorschakeltrajecten en volledig modulair maatwerk voor mensen die niet meteen een hele mbo-opleiding kunnen of willen volgen. Maatwerk betekent hier: aansluiten bij wat iemand wél kan, en van daaruit verder bouwen. Waar een traditionele BBL’er vaak al stage-ervaring heeft, vraagt een modulair geschoolde kandidaat soms meer tijd om in het werk te landen. Voor EPM is dat geen probleem; het hoort bij goed werkgeverschap. Succes ontstaat volgens hen vooral door persoonlijke begeleiding, stapsgewijs inwerken en regelmatige herhaling van kennis, zodat vertrouwen en vakmanschap groeien.
Ook het O&O-fonds Wij Techniek speelt een cruciale rol in deze aanpak. Dankzij subsidies en regelingen zoals RTI en OSR is scholing voor veel bedrijven vrijwel kosteloos. Dat verlaagt de drempel om kandidaten met minder kansen—zoals statushouders, jongeren zonder startkwalificatie of mensen die een nieuwe richting zoeken—een ontwikkelroute te bieden. Ingrid Bos, adviseur arbeidsmarkt bij Wij Techniek, benadrukt dat deze samenwerking niet alleen zorgt voor nieuwe instroom, maar vooral mensen bereikt die anders buiten beeld zouden blijven. Voor de één klikt het al na tien dagen scholing, voor de ander is meer tijd nodig; in alle gevallen is goede begeleiding cruciaal.
De samenwerking tussen EPM, ORGB/DIZ en Wij Techniek maakt duidelijk dat inclusie in de installatietechniek niet vanzelf ontstaat. Het vraagt om flexibele leerroutes, intensieve begeleiding, maatwerk voor elke doelgroep én een gezamenlijke regionale inzet. Juist in een sector waar de vraag naar elektrotechnici, monteurs en allround vakmensen snel stijgt, bewijst deze aanpak dat iedereen kan meedoen—mits er ruimte wordt gemaakt voor verschillende startpunten en leerbehoeften.
EPM ziet hierin een koers voor de toekomst: een regionaal collectief waarin bedrijven samen verantwoordelijkheid nemen voor opleiding en instroom. ORGB sluit volledig aan bij die visie en werkt al met diverse partners aan uitbreiding van deze aanpak—nu in Kerkrade, maar straks mogelijk ook in andere regio’s waar de nood minstens zo hoog is.
